OBOWIĄZKI PRACODAWCY W ZAKRESIE BHP

blog

Wielu pracodawców jest zaskoczonych jak wiele obowiązków na siebie bierze w momencie zatrudniania pierwszego pracownika. Zakres ten oraz odpowiedzialność praktycznie nie zależy od ilości zatrudnionych osób. W niniejszym wpisie pokrótce przybliżam podstawowe zadania jakie ciążą na barkach pracodawców, często nie świadomych, że za niedopełnienie tych obowiązków w sytuacji gdy dojdzie do wypadku, grozi im kara pozbawienia wolności do lat 3.

OBOWIĄZKI PRACODAWCY W ZAKRESIE BHP

Pracodawca jest odpowiedzialny za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy. Odpowiedzialność ta dotyczy także osób kierujących i zarządzających zakładem pracy w imieniu pracodawcy. Powierzenie zadań służby bhp specjalistom spoza zakładu pracy lub pracownikom nie wpływa na zakres odpowiedzialności pracodawcy (pracodawca nie może bronić się zaniedbaniem odnośnie bezpieczeństwa i higieny pracy powierzeniem zadań służbom bhp spoza zakładu pracy lub pracownikom). Pracodawca ma chronić życie i zdrowie pracowników, do czego powinien wykorzystywać najnowsze osiągnięcia nauki i techniki (ergonomii, medycyny pracy, socjologii, psychologii). Podstawowe obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy wynikają z Ustawy z dnia 26.06.1974  roku – Kodeks Pracy, główne zapisy zawarte zostały w dziale X – Bezpieczeństwo i higiena pracy.

Zgodnie z art. 207 § 1 ww. Kodeksu Pracy: „Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy (…)”.  Jednocześnie, zgodnie z art. 207 § 2 ww. Kodeksu Pracy: „ Pracodawca jest obowiązany chronić życie i zdrowie pracowników przez zabezpieczenie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki”. Według ww. art. Pracodawca w szczególności zobowiązany jest do:

– organizowania pracy w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy,

– zapewnienia przestrzegania w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawania usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolowania wykonania tych poleceń,

– reagowania na potrzeby w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dostosowywać środki podejmowane w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy,

– zapewnienia rozwoju spójnej polityki zapobiegania wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym uwzględniającej zagadnienia techniczne, organizację pracy, warunki pracy, stosunki społeczne oraz wpływ czynników środowiska pracy,

– zapewnienia rozwoju spójnej polityki zapobiegającej wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym uwzględniającej zagadnienia techniczne, organizację pracy, warunki pracy, stosunki społeczne oraz wpływ czynników środowiska pracy,

– uwzględniania ochrony zdrowia młodocianych, pracownic w ciąży lub karmiących dziecko piersią oraz pracowników niepełnosprawnych,

– zapewnienia wykonania nakazów, wystąpień, decyzji, zarządzeń organów nadzoru nad warunkami pracy,

– zapewnienia wykonania zaleceń społecznego inspektora pracy.

Do szczegółowych obowiązków pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy należy:

– zapewnienie środków niezbędnych do udzielania pierwszej pomocy w nagłych przypadkach, zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników oraz wyznaczanie pracowników do udzielania pierwszej pomocy i wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników; zapewnienie łączności ze służbami zewnętrznymi wyspecjalizowanymi w szczególności w zakresie udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, ratownictwa medycznego oraz ochrony przeciwpożarowej,

– ocena ryzyka zawodowego i jego udokumentowanie oraz stosowanie niezbędnych środków profilaktycznych zmniejszających ryzyko; informowanie  pracowników o ryzyku zawodowym i zasadach ochrony przed zagrożeniami,

– poddawanie badaniom lekarskim wstępnym, okresowym i kontrolnym odpowiednio osób przyjmowanych do pracy i pracowników,

– analizowanie przyczyn wypadków przy pracy, chorób zawodowych i innych chorób związanych z warunkami środowiska pracy, na podstawie wyników tych analiz stosowanie właściwych środków zapobiegawczych,
– przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenia okresowych szkoleń w tym zakresie,
– odbycie przez pracodawcę szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie niezbędnym do wykonywania ciążących na nim obowiązków oraz prowadzenia okresowych szkoleń w tym zakresie.

Obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy określają również akty wykonawcze tj. rozporządzenia (przepisy specyficzne związane z przestrzeganiem bezpieczeństwa w biurze), przepisy prawa pracy (układy zbiorowe pracy, regulaminy pracy, statuty).

Pracodawca wypełnia obowiązki w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy wobec pracowników zatrudnionych na podstawie stosunku pracy jak również na podstawie umów cywilnoprawnych oraz osób które w zakładzie pracy wykonują działalność gospodarczą na własny rachunek. Obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa dla życia i zdrowia pracodawca zapewnia również osobom, które nie świadczą pracy, a przebywają na terenie zakładu pracy np. organy kontrolne.

OBOWIĄZKI PRACODAWCY W ZAKRESIE SZKOLEŃ BHP

Dopuszczenie nowego pracownika do pracy musi być poprzedzone szkoleniem w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, którego tematyka dostosowana jest do rodzaju wykonywanej pracy. Jest to szkolenie wstępne, które składa się z instruktażu ogólnego i stanowiskowego. Szkolenie okresowe przeprowadzane jest w cyklicznie w trakcie pracy a częstotliwość ich wacha się między 1 a nawet 6 latami, w zależności od rodzaju wykonywanej pracy.

Celem szkoleń jest poinformowanie pracowników o czynnikach środowiska pracy występujących na danym stanowisku pracy i w jego bezpośrednim otoczeniu oraz o ryzyku zawodowym związanym z wykonywana pracą. W trakcie szkolenia pracownicy uzyskują wiedzę i umiejętności odnośnie pracy w warunkach „normalnych” i w warunkach „awaryjnych”, a także informacji i praktycznych umiejętności z zakresu bezpiecznego wykonywania powierzonej pracy. Szkolenia odbywają się w godzinach pracy. Należy pamiętać, że szkolenie z zakresu bhp jest obligatoryjne i nie można dopuścić do pracy pracownika nie mającego aktualnych szkoleń bhp.

Zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy związane jest z ponoszeniem kosztów przez pracodawcę. Koszty podejmowanych działań w zakresie bhp nie mogą obciążać pracowników . Wszystkie koszty związane ze stanem bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy ponosi pracodawca. Ponosząc koszty związane z bhp, pracodawca wymaga znajomości przepisów bhp która sprawdzana jest podczas przeprowadzanych egzaminów sprawdzających kończących szkolenia okresowe.